Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 phát triển mạnh mẽ đã đặt ra nhiều yêu cầu mới đối với nguồn nhân lực công nghệ cao nói chung và nhân lực ngành Công nghệ thông tin (công nghệ thông tin) nói riêng. Tuy nhiên, nhân lực ngành công nghệ thông tin hiện nay đang thiếu về số lượng, yếu về chất lượng. Nghiên cứu nhằm hệ thống lại một số yêu cầu đối với nhân lực công nghệ thông tin trong thời kỳ cách mạng 4.0, đồng thời đưa ra định hướng, cũng như một số giải pháp cụ thể trong đào tạo nhân lực ngành công nghệ thông tin.
Từ khóa: nhân lực, công nghệ thông tin, cách mạng 4.0.
1. Thực trạng nguồn nhân lực của ngành công nghệ thông tin hiện nay
Hiện nay, Đề án “Nâng cao nhận thức, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” cùng với chương trình chuyển đổi số của Chính phủ và cuộc cách mạng 4.0 đã thúc đẩy sự ra đời của hàng loạt các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin, cùng với các doanh nghiệp hiện có đã tạo nên một sự sôi động trong tuyển dụng nguồn nhân lực của ngành.
Bạn đang đọc: Phát triển nguồn nhân lực ngành Công nghệ thông tin trong giai đoạn 2021 – 2025: thực trạng và giải pháp
Theo thống kê từ trang TopDev – trang chuyên về tuyển dụng nhân lực cho ngành công nghệ thông tin, nhu yếu nhân lực công nghệ thông tin ngày càng tăng nhanh gọn nhưng nguồn cung nhân lực cho thị trường lại đang thiếu vắng trầm trọng cả về số lượng và chất lượng. Dự kiến năm 2021, nhu yếu tuyển dụng của toàn ngành khoảng chừng 500.000 lao động, vẫn thiếu khoảng chừng 190.000 lao động .
Theo dự báo về ngành lôi cuốn nhân tài năm 2021, những nhân lực trong ngành nghiên cứu và phân tích tài liệu ( Big Data ), trí tuệ tự tạo ( AI ), bảo đảm an toàn thông tin, lập trình, blockchain, … là những ngành mà hiện nay những doanh nghiệp, tập đoàn lớn công nghệ đang rất “ khát ” nhân lực chất lượng cao. Tuy nhiên, hiện nay hầu hết những chương trình giảng dạy của tất cả chúng ta chưa cung ứng được nhu yếu .
Mỗi năm trên cả nước, những trường ĐH, những TT nghiên cứu và điều tra tốt nghiệp khoảng chừng 50.000 – 60.000 sinh viên [ 5 ], còn khoảng cách rất xa so với nhu yếu của thị trường, do đó nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn công nghệ đã phải tính tới tuyển dụng lao động quốc tế .
Thực trạng về chất lượng : Trong nhiều năm qua, tất cả chúng ta đã cảnh bảo về thực trạng sinh viên tốt nghiệp ngành công nghệ thông tin những trường không phân phối được nhu yếu cả về kỹ năng và kiến thức, kiến thức và kỹ năng và thái độ nghề nghiệp, dẫn tới nhu yếu nhân lực thì nhiều nhưng vẫn có thực trạng thất nghiệp nhiều, hiệu suất lao động thấp. Tỷ lệ lớn nhân lực được những doanh nghiệp tuyển dụng phải đào tạo và giảng dạy lại hoặc phải kèm cặp trong một thời hạn dài nên dẫn tới khó khăn vất vả trong kế hoạch sử dụng nhân lực, ảnh hưởng tác động đến ngân sách của doanh nghiệp .
Mặc dù nhu yếu nguồn nhân lực công nghệ thông tin lớn như vậy, nhưng theo ông Phí Anh Tuấn, Phó quản trị Hội Tin học TP. Hồ Chí Minh – HCA, hiện nay, những chương trình giảng dạy ngành công nghệ thông tin trong nước chưa phân phối được nhu yếu tăng trưởng của xã hội, đặc biệt quan trọng là trong việc đào tạo và giảng dạy kỹ sư chất lượng cao. Hiện chỉ có khoảng chừng 27 % lao động công nghệ thông tin là hoàn toàn có thể phân phối nhu yếu .
Hiện nay, việc huấn luyện và đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại những trường ĐH hầu hết tập trung chuyên sâu vào những ngành học : Kỹ thuật HTTT ( Information Systems Engineering ), Kỹ thuật đa phương tiện ( Multimedia and Communication Engineering ), Kỹ thuật ứng dụng ( Software Engineering ), Kỹ thuật mạng lưới hệ thống tiếp thị quảng cáo ( Communication System Engineering ). Nhưng khi nhìn nhận chất lượng thì đơn vị chức năng có chương trình đào tạo và giảng dạy ngành công nghệ thông tin đạt chuẩn khu vực hoặc quốc tế ( AUN, ABET ) còn rất hạn chế. Mới chỉ có 1 số ít trường như : Đại học Quốc gia TP.HN, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, Đại học Bách khoa TP. Hà Nội, Đại học Bách khoa Thành Phố Đà Nẵng, Đại học FPT, … đạt tiêu chuẩn kiểm định ở trong ngành Khoa học máy tính và Công nghệ phần mềm. Còn lại những ngành học, chuyên ngành học mới, mang đặc thù thời đại như nghiên cứu và phân tích tài liệu lớn ( Bigdata ), kiến thiết xây dựng hệ sinh thái di động, blockchain ; deeplearning, AI, … vẫn còn mang tính khởi đầu, chưa được chuẩn hóa .
Hiện nay, một số ít đơn vị chức năng giảng dạy nguồn nhân lực công nghệ thông tin còn chưa rạch ròi giữa khái niệm chuẩn đầu ra và tiềm năng chương trình đào tạo và giảng dạy. Theo khảo sát, hiện có đến 60 % đơn vị chức năng huấn luyện và đào tạo có chuẩn đầu ra mang tính hình thức [ 6 ]. Nhân lực công nghệ thông tin huấn luyện và đào tạo ra còn thiếu trình độ nâng cao, kỹ năng và kiến thức tiếng Anh chưa thông thuộc, hạn chế về tác phong thao tác chuyên nghiệp, phát minh sáng tạo, thiếu năng lực tiếp xúc và thao tác nhóm .
Việc giảng dạy của những trường, TT huấn luyện và đào tạo nhân lực công nghệ thông tin còn đang xa rời trong thực tiễn, tỷ suất kim chỉ nan so với thực hành thực tế còn cao, hầu hết những chương trình khung đào tạo và giảng dạy của những trường đang là 70/30, trong những môn học lí thuyết lại tập trung chuyên sâu nhiều vào những môn học hàn lâm, thiếu thực tiễn của ngành. Một số đơn vị chức năng đào tạo và giảng dạy chưa có liên kết trực tiếp với những đơn vị chức năng sử dụng nhân lực, nên bài thực hành thực tế của sinh viên vẫn được “ phong cách thiết kế cứng ” trong sự chủ quan và lý luận, dẫn tới giá trị của bài thực hành thực tế ngày càng kém hiệu suất cao .
2. Những yêu cầu năng lực đối với nhân lực ngành công nghệ thông tin
Theo giáo sư Ngô Bảo Châu, “ sinh viên Mỹ văn minh nhanh vì tự học nhiều ” [ 9 ], với một xã hội hoạt động không ngừng, lượng thông tin tạo ra trong 1 năm bằng khoảng chừng 10 năm ở thế kỷ XX thì để cung ứng được những nhu yếu của xã hội và ngành nghề. Một nhân lực ngành công nghệ thông tin ngoài việc tự học, cần có những năng lượng đơn cử :
– Về kỹ năng và kiến thức : theo giáo sư Gottfried Vossen ( ĐH Münster, Đức ) nhân lực công nghệ thông tin ngoài việc trang bị những kỹ năng và kiến thức cốt lõi của công nghệ kỹ thuật số như Big Data, IoT, Cyber security, Cloud Computing, Ethical Hacking và lập trình di động, lập trình nhúng theo những chuẩn công nghệ quốc tế thì cần được huấn luyện và đào tạo những kiến thức và kỹ năng liên ngành, phi truyền thống lịch sử, công nghệ thông tin phải gắn liền với Kinh tế số, Xã hội số, Y tế, Nông nghiệp, Sản xuất công nghiệp, …
Ngoài những kiến thức và kỹ năng về lí thuyết, người học rất cần được trang bị và tiếp cận kỹ năng và kiến thức thực hành thực tế tại những đơn vị chức năng sản xuất ; Việc phân luồng nguồn lao động phải được thực thi ngay trong tiến trình nhà trường để phân nhóm sinh viên thực tập, thực hành thực tế tại những đơn vị chức năng sản xuất theo hướng sâu xa và tập trung chuyên sâu .
– Về kỹ năng và kiến thức : nhân lực ngành công nghệ thông tin ngoài việc huấn luyện và đào tạo những kỹ năng và kiến thức cơ bản còn cần được giảng dạy những kỹ năng và kiến thức mềm, như : kiến thức và kỹ năng tiếp xúc, kiến thức và kỹ năng thao tác đội nhóm, kiến thức và kỹ năng phát minh sáng tạo, kỹ năng và kiến thức giải quyết và xử lý yếu tố, … Những kiến thức và kỹ năng này sẽ rất thiết yếu trong thao tác nhóm, phát minh sáng tạo .
– Về ngôn từ : với sự tăng trưởng của công nghệ, người lao động trong ngành công nghệ thông tin hơn hết phải lao động trong môi trường tự nhiên hội nhập quốc tế, kiến thức và kỹ năng tiếng Anh là một yên cầu tất yếu của ngành, đặc biệt quan trọng trong thời kỳ công nghiệp 4.0 .
– Thái độ : theo nhiều nghiên cứu và điều tra, nhân lực ngành công nghệ thông tin 4.0 muốn thành công xuất sắc, tăng trưởng lao động trong ngành công nghệ thông tin cần có những thái độ :
Đam mê : đây là yếu tố quan trọng giúp nhân lực công nghệ thông tin vượt qua áp lực đè nén, không ngại góp vốn đầu tư sức lực lao động, trí tuệ vào việc làm và những khu công trình, dự án Bất Động Sản .
Tính đúng mực trong việc làm : đây là nhu yếu bắt buộc của mọi ngành khoa học, đặc biệt quan trọng là những ngành khoa học công nghệ như máy tính. Trong quy trình lao động, kiến thiết xây dựng và phát minh sáng tạo ngành công nghệ thông tin, chỉ cần một sai sót nhỏ hoàn toàn có thể gây hậu quả rất lớn .
Ham học hỏi : công nghệ và quốc tế số luôn hoạt động, biến hóa và không ngừng tăng trưởng, phát minh sáng tạo kiến thức và kỹ năng mới, do vậy nhân lực công nghệ thông tin phải liên tục học tập, update thông tin, kiến thức và kỹ năng để bắt kịp vận tốc tăng trưởng của ngành .
3. Những định hướng đào tạo và phát triển nhân lực ngành công nghệ thông tin trong giai đoạn 2021 – 2025, định hướng đến năm 2030
Đào tạo ĐH của Nước Ta nói chung và huấn luyện và đào tạo nhân lực ngành công nghệ thông tin nói riêng đang theo quy mô truyền thống lịch sử, hầu hết tập trung chuyên sâu vào hoạt động giải trí điều tra và nghiên cứu nhằm mục đích tìm kiếm tri thức mới. Trong khi đó, Luật Giáo dục ĐH đã xác lập huấn luyện và đào tạo ĐH là nghiên cứu và điều tra và thực hành thực tế ; xã hội ngày càng có nhu yếu lớn hơn về việc huấn luyện và đào tạo ra lực lượng lao động có trình độ cao, hoàn toàn có thể tham gia trực tiếp vào mạng lưới hệ thống sản xuất – kinh doanh thương mại. Do vậy, huấn luyện và đào tạo nhân lực ngành công nghệ thông tin phải tập trung chuyên sâu mạnh vào thị trường lao động, người học phải được tạo dựng môi trường tự nhiên thuận tiện để thực hành nghề nghiệp trong cả quy trình huấn luyện và đào tạo tại trường. Với khuynh hướng tại dự thảo Đề án huấn luyện và đào tạo và tăng trưởng nguồn nhân lực quy đổi số đến 2025 và khuynh hướng đến năm 2030, mỗi năm tất cả chúng ta cần giảng dạy khoảng chừng 100.000 kỹ sư công nghệ thông tin có trình độ cao, trong đó khoảng chừng 10.000 chuyên viên kỹ thuật số .
Nhân lực ngành công nghệ thông tin phải được đào tạo và giảng dạy những kỹ năng và kiến thức, kỹ năng và kiến thức tự học, tự rèn luyện theo khuynh hướng tiếp thu khá đầy đủ kỹ năng và kiến thức của khoa học cơ bản, năng lực ứng dụng công nghệ nguồn thành những giải pháp công nghệ, quá trình quản trị, phong cách thiết kế những công cụ hoàn hảo, xu thế sâu vào những chuyên ngành kinh tế tài chính số, công nghệ số .
Về tiềm năng : Người lao động phải tự học, rèn luyện trải qua việc giảng dạy để bảo vệ kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp rộng, năng lực ứng dụng trong những trường hợp khác nhau, phát minh sáng tạo và linh động, thao tác có chiêu thức, tiếp xúc xã hội, quản trị và nghĩa vụ và trách nhiệm với bản thân, nghề nghiệp và xã hội … phân phối nhu yếu kiến thức và kỹ năng, kiến thức và kỹ năng và thái độ của công nghiệp 4.0, cung ứng nhu yếu quy đổi số của Đề án vương quốc về giảng dạy và tăng trưởng nguồn nhân lực quy đổi số đến năm 2025, khuynh hướng đến năm 2030 .
Về nội dung: Người học cần xác định công việc và các nội dung theo yêu cầu của công việc, ứng dụng lí thuyết đã học vào thực hành nghề nghiệp, phù hợp với yêu cầu của tương lai.
Về chiêu thức : Chú trọng công tác làm việc tự học, tự thực hành thực tập, đi trong thực tiễn để tự tích lũy kinh nghiệm tay nghề, tự hoàn thành xong những kỹ năng và kiến thức theo hướng dẫn của nhà trường, đơn vị chức năng huấn luyện và đào tạo. Tập trung vào những chuyên ngành cơ bản, như : lập trình, nghiên cứu và phân tích mạng lưới hệ thống, quản trị cơ sở tài liệu, chuyên gia bảo mật, chuyên viên kỹ thuật số .
Trong việc tăng trưởng nguồn nhân lực ngành công nghệ thông tin tương thích với cách mạng công nghiệp 4.0, điều quan trọng là người lao động cần xác lập được nhu yếu của nghề nghiệp tương lai, thiết kế xây dựng niềm tin tự học, tự nghiên cứu và điều tra, rèn luyện kiến thức và kỹ năng, kỹ năng và kiến thức, thái độ tương thích với tương lai .
4. Một số giải pháp trong đào tạo nhân lực ngành công nghệ thông tin
Thứ nhất, Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng với Bộ Thông tin và Truyền thông hoàn thành xong những văn bản pháp quy về quản trị chất lượng đào tạo và giảng dạy nhân lực ngành công nghệ thông tin, nâng cấp cải tiến chương trình, tài liệu giảng dạy, nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, triển khai chuyển giao công nghệ giữa những doanh nghiệp và nhà trường, liên kết doanh nghiệp với nhà trường để sinh viên được thực hành thực tế, thực tập tại doanh nghiệp, cùng nhau thiết kế xây dựng năng lượng về huấn luyện và đào tạo lại, huấn luyện và đào tạo liên tục trong trình độ, … để tránh chồng chéo giữa nhà trường và doanh nghiệp .
Thứ hai, cần chuẩn hóa những nội dung, kiến thức và kỹ năng huấn luyện và đào tạo một cách liên tục để cung ứng được nhu yếu so với nhân lực ngành công nghệ thông tin, việc chuẩn hóa này phải được triển khai tích hợp giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo với Bộ Thông tin và Truyền thông ; giữa nhà trường và doanh nghiệp để update kịp thời kiến thức và kỹ năng, kiến thức và kỹ năng mới nhất .
Thứ ba, ngoài việc chú trọng huấn luyện và đào tạo trình độ, những trường, đơn vị chức năng giảng dạy cần tăng cường giảng dạy về kỹ năng và kiến thức so với sinh viên ngành công nghệ thông tin, đặc biệt quan trọng là những kỹ năng và kiến thức tự học, tự nghiên cứu và điều tra, kiến thức và kỹ năng thao tác nhóm, tiếp xúc và ngoại ngữ, bởi ngoại ngữ là yếu tố then chốt và đang là điểm thắt lớn nhất của nhân lực công nghệ thông tin, rào cản nhân lực công nghệ thông tin tiếp cận với kỹ năng và kiến thức mới của quốc tế và khu vực .
Thứ tư, về phía cơ sở huấn luyện và đào tạo cần coi trọng việc nâng cao trình độ trình độ, nhiệm vụ của giảng viên, giảng viên cần được thực tiễn nhiều hơn tại những đơn vị chức năng sản xuất. Tiếp nữa là những cơ sở giảng dạy cần lan rộng ra hơn việc hợp tác quốc tế trong huấn luyện và đào tạo, tu dưỡng và nâng cao trình độ trình độ, lựa chọn những cán bộ, sinh viên đủ năng lượng, phẩm chất đi học tập, nghiên cứu và điều tra nâng cao những ngành mới của quốc tế .
Để có một giải pháp hiệu suất cao, những đơn vị chức năng giảng dạy cần kiến thiết xây dựng nhiều quy mô, phương pháp tiến hành thiết kế xây dựng chương trình khung khác nhau, tập trung chuyên sâu theo hướng đào tạo và giảng dạy ĐH những ngành công nghệ thông tin theo hướng tích hợp .
– Bộ Giáo dục và Đào tạo kiến thiết xây dựng và phát hành khung chương trình giảng dạy chuẩn, bảo vệ những tiêu chuẩn quốc tế và khu vực, lấy đây làm nền tảng để những đơn vị chức năng giảng dạy kiến thiết xây dựng chương trình cho riêng mình .
Dựa trên cơ sở khung chương trình đào tạo và giảng dạy bảo vệ chuẩn quốc tế và khu vực được phát hành, những đơn vị chức năng giảng dạy hoàn toàn có thể linh động kiểm soát và điều chỉnh, đổi khác, bổ trợ một số ít nội dung theo đặc trưng của đơn vị chức năng. Đảm bảo khối lượng kiểm soát và điều chỉnh không quá một tỷ suất xác lập so với chương trình mẫu. Quá trình tiến hành kiến thiết xây dựng chương trình vận dụng chiêu thức CIDO hướng chuẩn kiểm định ABET cho khối ngành kỹ thuật .
– Tăng cường hạ tầng giảng dạy : Để tăng cường chất lượng huấn luyện và đào tạo nhân lực ngành công nghệ thông tin, những cơ quan quản trị nhà nước ở cấp tỉnh hoàn toàn có thể tính tới đặt hàng so với những trường đào tạo và giảng dạy trọng điểm trong một số ít ngành nghề dịch vụ như bảo mật an ninh mạng, bảo đảm an toàn thông tin để những trường có điều kiện kèm theo góp vốn đầu tư nguồn lực về con người và cơ sở vật chất để ship hàng đào tạo và giảng dạy, kiến thiết xây dựng mạng lưới hệ thống huấn luyện và đào tạo truyền thống cuội nguồn tích hợp với giảng dạy trực tuyến, kiến thiết xây dựng những chuyên đề giảng dạy tương thích với nhu yếu của từng nhóm đối tượng người dùng, cơ quan quản trị, doanh nghiệp, đơn vị chức năng dịch vụ công, …
– Đào tạo những chuyên ngành công nghệ thông tin, công nghệ số, kinh tế tài chính số và xã hội số, tăng sự link giữa nội dung công nghệ thông tin với những ngành : Y tế, Du lịch, Tài chính, Nông nghiệp, Giao thông vận tải đường bộ, Năng lượng, Sản xuất công nghiệp .
Thực hiện huấn luyện và đào tạo lại, đào tạo và giảng dạy nâng cao về công nghệ thông tin, công nghệ số, kiến thức và kỹ năng số, tổ chức triển khai đào tạo và giảng dạy chuẩn hóa theo Hệ thống nhìn nhận, sát hạch Chuẩn kiến thức và kỹ năng nghề Quốc gia .
Về chính sách kinh tế tài chính : Ưu tiên sắp xếp kinh phí đầu tư để tiến hành những chương trình, dự án Bất Động Sản huấn luyện và đào tạo nâng cao chất lượng nhân lực công nghệ thông tin, những dự án Bất Động Sản về quy đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin vào quản trị hành chính và quản trị Nhà nước .
Ưu tiên kinh phí đầu tư từ những chương trình học bổng đề huấn luyện và đào tạo giảng viên, nghiên cứu viên và cán bộ chuyên trách về công nghệ thông tin, kỹ thuật số tại quốc tế ship hàng công tác làm việc giảng dạy, tăng trưởng nguồn nhân lực cho những trường ĐH chuyên ngành .
Khai thác nguồn kinh phí đầu tư từ những doanh nghiệp trải qua những chương trình link huấn luyện và đào tạo giữa nhà trường và doanh nghiệp nhằm mục đích bổ trợ hạ tầng Giao hàng giảng dạy .
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- Vân Anh (2018). Nhu cầu tuyển nhân sự ngành công nghệ thông tin cao nhất trong lịch sử. Truy cập tại: https://vov.vn/cong-nghe/nhu-cau-tuyen-nhan-su-nganh-cong-nghe-thong-tin-cao-nhat-trong-lich-su-735194.vov.
- Bộ TT&TT (2021). Dự thảo Đề án “Nâng cao nhận thức, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”.
- Chính phủ (2019). Quyết định Phê duyệt Quy hoạch phát triển công nghệ thông tin và truyền thông Việt Nam đến năm 2020. Truy cập tại: http://fee.tnut.edu.vn/quy-hoach-phat-trien-cong-nghe-thong-tin-va-truyen-thong-viet-nam-den-nam-2020-dt588.html
- Trần Thu Giang (2017). Một số giải pháp về phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại Việt Nam. Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội.
- Thu Hằng (2019). Giải bài toán phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin. Truy cập tại: https://vov.vn/cong-nghe/giai-bai-toan-phat-trien-nguon-nhan-luc-cong-nghe-thong-tin-902485.vov.
- Nguyễn Xuân Huy (2018). Giáo dục và đào tạo trong thời đại công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Kỷ yếu hội thảo, Đại học Nha Trang.
- Ictnew (2019). Hơn 100 trường đại học tại Việt Nam bàn vấn đề phát triển nhân lực ICT trình độ cao. Truy cập tại: https://portal.ptit.edu.vn/hon-100-truong-dai-hoc-tai-viet-nam-ban-van-de-phat-trien-nhan-luc-ict-trinh-do-cao/.
- Phạm Thị Thu Thủy (2018). Đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin theo định hướng ứng dụng, nhận xét và đề xuất. Đại học Nha Trang.
- Nguyễn Thủy Đoan Trang (2018). Đổi mới đào tạo công nghệ thông tin theo định hướng cách mạng công nghiệp 4.0. Kỷ yếu hội thảo, Đại học Nha Trang.
Keywords: human resources, information technology, the Fourth Industrial Revolution.]
Xem thêm: So sánh giữa quan hệ công chúng và truyền thông (PR & Media)
Nguồn: Tổng hợp từ Internet
Source: https://khoinganhcông nghệ thông tin.com
Category : NGÀNH TUYỂN SINH